нэр

  1. юм, үзэгдлийг үгээр тэмдэглэсэн нь; цэцгийн нэр; сонины нэр; далдуу нэрт мод; олон нэр төрлийн бараа бий; нэр төрөл х о р ш,;
  2. хүнийг анх төрөхөд ногдуулан зүүлгэж дуудах үг, бас мал адгуусанд бий; нэрээр нь дуудах; өөр нэртэй явж байв; халзан нэрт үнээгээ саагаагүй байлаа; тэр нохойн нэр-хүдэр;
  • таны нэр хэн бэ? (таны нэр алдар хэн бэ?); нэр нэгтийн чих нэг з ү й р;
  • нэр хамтрах (аливаа үйлдсэн хийсэн зүйлд хоёр буюу түүнээс дээш нэр оруулах);
  • нэр дэвшүүлэх (сонгууль томилолт зэрэгт нэр нь орох; сонгуулийн тойрогт нэр дэвшүүлэв);
  • нэр ташлах (нэр цохсон хүний дараа дэдлүүлэн нэрийг зааж оруулах);
  • нэр цохох (олны дотроос оноох);
  • нэр зээлдэх, нэр зээлэх (бусдын нэрийг өөртөө ашиг завшаан болгож ашиглах);
  • нэр цээрлэх (жинхэнэ нэрийг хэлэхгүй, ямар нэгэн нэрээр орлуулан нэрлэх);
  • бага нэр (бага залуу ахуй цагийн нэр);
  • нэр үг (хэлний зүйн нэг ай);
  • жинхэнэ нэр (хэн юу гэсэн асуултад хариулах үг);
  • бодисын нэр (материаллаг үзэгдэл юмны нэр);
  • хийсвэр нэр (бодит биш ухагдахуун илэрхийлэх үг);
  • оноосон нэр (нэгэн төрлийн олон юмны дотроос бусдаас ялгаж тусгайлан өгсөн нэр);
  • нэр томъёо (шинжлэх ухаан, техникийн аливаа явцуу ухагдахууныг тэмдэглэсэн үг);
  • нэр томъёоны судлал (нэр томъёог тогтоох, судлах тухай судлал);
  • орлогын нэр (орсон юмыг дараалан бичсэн жагсаалт);
  • нэрийн хуудас (овог нэр, хаягаа бичсэн жижиг хэрчмэл цаас);
  • нэрийн цэс (хүний нэрсийг дэс дараалан бүтээсэн бүртгэл);
  1. алдар, дуурсгал; нэрд гарсан эрдэмтэн; нэртэй дууч; ногдсон үүргээ нэр төртэй биелүүлэх;
    • нэртэй зартай (сайн муу нэр нь олон алдаршсан);
    • нэр бүтэн (нэр нь гутаж муудаагүй);
    • нэр олох (а. нэртэй болох; б. нэр нь алдарших);
    • нэр хүнд (нэр алдар);
    • нэр муутай (нэр алдар нь гутаж доройтсон);
    • нэр сайтай (нэр алдар нь гутаж муудаагүй, сайн);
    • нэр сүр (нэр алдар, нэр хүнд);
    • нэр төр (алдар хүнд);
    • нэр бүхий (нэр дурдагдсан);
    • нэр гутах, нэр гутрах (нэр алдар доройтож муудах);
    • нэр хугарах (нэр алдар муудах, хүний газар нэр хугарахаар, өөрийн газар яс хугар зүйр);
    • нэр алдарших (нэр алдар нь олон түмний дотор түгж дэлгэрэх);
    • нэрд гарах (нэр алдар нь нийтийн дотор товойж тодрох);
    • нэр харах (а. нэрээ бодох; б. нэр алдар, эрх тушаалы нь харгалзаж ялгавартай үзэх);
    • нэр цэвэрших (нэр гутаж муудахад хүрсэн шалтгаан нь үгүй болж нэр нь цэвэр болох, цагаадах);
    • нэрээ хугалах (нэрээ гутаах үйл явдлыг өөрөө үйлдэх);
    • нэрээ цэвэрлэх (нэрээ гутаасан үйлээ цэвэр болгох, цагаатгуулах);
    • нэрээ цагаатгах (нэрээ цэвэрлэх);
    • нэрээ бодох (а. нэр алдраа хайрлаж хамгаалах; б. нэрэлхэх);
    • нэрээ хайрлах (нэр алдраа хайрлан арчлах, хамгаалах);
    • сайн нэр хүсэвч олдохгүй, муу нэр хусавч арилахгүй (сайн нэр олох гэдэг маш бэрх, нэгэнт муу нэр олбол түүнийг арилгахад бүр ч хэцүү);
    • хүн нэрээ, тогос шувуу өдөө с э ц э н (нэрээ маш эрхэмлэн хайрлах нь чухал);

  • нэр хэмээх (зэмдэглэх, хагас дутуу гүйцэтгэх; бичиж өгсөн нэр хэмээгээд явжээ);
  • нэрийн өмнөөс (төлөөнөөс).
    • Я.Цэвэл. Монгол Хэлний Товч Тайлбар Толь
    • П.Оргил: 2009-09-11 23:36:51

    Сэтгэгдэл бичихийн тулд логин хийх